Rechtbank Den Haag
26 maart 2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:2861
De rechtbank ziet geen reden voor 'weigering', omdat het verzet van de kinderen het gevolg is van het negatieve beeld dat vader heeft van moeder en hun afhankelijkheid van vader. De Voogdij-advertentie had opnieuw bevestigd dat de kinderen en de vader in Nederland 'een eiland' vormen. Volgens haar is er sprake van cognitieve dissonantie en systemische druk. Het hof vindt dat hun verzet geen reden is om de onmiddellijke terugkeer naar de VS te weigeren.
De Conventie
Op grond van het Haags Kinderontvoeringsverdrag moet de rechter de onmiddellijke terugkeer van een kind bevelen in geval van ongeoorloofde overbrenging of ongeoorloofde detentie (in strijd met het gezamenlijk gezag). Als er minder dan 1 jaar is verstreken tussen de overbrenging van de kinderen naar Nederland, gaat de rechtbank niet in op de vraag of de kinderen in Nederland geworteld zijn. De rechtbank kan alleen afzien van een bevel tot terugkeer als er sprake is van een weigeringsgrond als bedoeld in artikel 13 van het Verdrag.
De feiten
De partijen komen overeen dat zij de gezamenlijke voogdij over de kinderen hebben en deze voogdij ook daadwerkelijk uitoefenen. Zij komen ook overeen dat de kinderen vlak voor hun overplaatsing naar Nederland hun gebruikelijke verblijfplaats in de VS hadden. Ook wordt niet betwist dat de vader geen toestemming heeft gevraagd of gekregen van de moeder of van een rechtbank om naar Nederland te reizen en zich met de kinderen in Nederland te vestigen.
Grondslag voor weigering
De vader beweert dat er twee weigeringsgronden zijn.
1) Bij terugkeer in de VS zullen de kinderen zich in een ondraaglijke situatie in de zin van artikel 13, lid 1, onder b), van het Verdrag bevinden.
2) Er is verzet van de kant van de kinderen in de zin van artikel 13, lid 2, van het Verdrag.
De vader
De vader beweert dat de band tussen de moeder en de kinderen slecht is. De moeder heeft vals gespeeld en de kinderen hebben daar grote moeite mee. De afgelopen maanden hebben de kinderen zelfstandig en consequent aangegeven dat ze bij de vader in Nederland willen blijven.
Bovendien kan en mag hij de komende 10 jaar niet terugkeren naar de VS. Dit betekent ook dat als de kinderen terugkeren, ze worden gescheiden van hun primaire gehechtheidsfiguur: hun vader.
De moeder
De moeder stelt dat de kinderen in de VS aan beide ouders gehecht waren. Er was een co-ouderschapsregeling. De relatie met de kinderen is inderdaad verstoord en de kinderen zullen hulp nodig hebben als ze terugkeren naar de VS. Maar de vader voedt de kinderen in hun negatieve imago van de moeder.
Volgens de moeder kan en mag de vader terugkeren naar de VS. Bovendien blijkt uit de jurisprudentie dat het enkele feit dat de kinderen bij terugkeer van de ontvoerende ouder worden gescheiden, niet betekent dat de terugkeer kan worden geweigerd.
Beschermer ad litem
De voogd ad litem sprak met de kinderen en schreef een verslag. De oudste twee kinderen geven aan dat het goed met hen gaat in Nederland en dat de VS een gesloten hoofdstuk is. Ze moesten de VS verlaten, omdat vader hen had verteld dat moeder probeerde ervoor te zorgen dat ze vader niet meer zouden zien. Volgens haar vormen de kinderen en de vader een eiland in Nederland. Ze staan dus heel dicht bij elkaar en hebben per definitie dezelfde mening. Ze vraagt zich af of de kinderen zich in deze situatie vrij kunnen uiten. Volgens haar is er sprake van cognitieve dissonantie en systeemdruk bij de kinderen (vooral de oudste twee).
Beslissing van de Rechtbank Den Haag
De rechtbank is van mening dat de weigeringsgrond "ondraaglijke situatie" zeer restrictief moet worden geïnterpreteerd en alleen in zeer extreme situaties kan worden gehonoreerd. Dat is in deze situatie niet het geval, aldus de rechtbank. Terugkeer van de kinderen naar de VS betekent niet noodzakelijkerwijs dat er geen contact meer zal zijn tussen de vader en de kinderen.
De rechtbank kan weigeren de terugkeer te bevelen indien zij vaststelt dat de kinderen zich verzetten tegen terugkeer en dat zij een leeftijd en mate van rijpheid hebben bereikt die rechtvaardigt dat rekening wordt gehouden met hun mening. De rechtbank is van mening dat er geen gegrond verzet is. De twee oudste kinderen hebben voor de zitting van de rechtbank met de rechters gesproken. De rechtbank ziet dat de kinderen negatieve gevoelens ten opzichte van de moeder uiten, dat ze een ernstig loyaliteitsconflict zijn aangegaan en dat ze in deze voor hen zeer moeilijke situatie voor de vader lijken te hebben gekozen. Het hof besteedt echter aandacht aan wat de speciale curator (voogd ad litem) heeft gezegd.
De terughoudendheid van de kinderen om terug te keren en de houding van de kinderen lijkt te worden gemotiveerd door het negatieve beeld dat de vader heeft van de moeder en hun afhankelijkheid van de vader in de huidige situatie. Daarom kan de rechtbank niet zoveel belang hechten aan de mening van de kinderen dat dit zou moeten leiden tot de acceptatie van verzet en de afwijzing van de terugkeer. Bovendien blijkt uit het verslag van de speciale gevolmachtigde dat de kinderen zich niet vrij lijken te voelen om zich te uiten.
Beroep
De vader ging in beroep. Het hof van beroep in Den Haag gaf zijn beslissing op 13 mei 2020. Het hof van beroep heeft ook beslist dat de kinderen terug moeten naar de VS. Daarnaast heeft het hof van beroep beslist dat, als de vader de kinderen niet zelf naar de VS terugbrengt, hij de kinderen aan de moeder moet overdragen. De vader had betoogd dat dit alleen mogelijk is als duidelijk is dat de moeder onmiddellijk met de kinderen naar de VS kan reizen.
Volgens het hof van beroep is het in overeenstemming met de bedoeling van het Verdrag, dat de kinderen in hun vroegere situatie worden teruggebracht en dat een beslissing dat de vader de kinderen aan de moeder moet overdragen, daartoe zal bijdragen. De reden hiervoor is dat de kinderen, zolang zij bij de vader zijn en alleen onder zijn invloed staan, een ernstig loyaliteitsconflict zullen krijgen. Daarnaast is ook het feit dat de vader de kinderen meerdere malen aan de voogdij van de moeder had onttrokken, voor het hof van beroep reden om te beslissen dat als de vader de kinderen niet zelf naar de VS brengt, hij de kinderen aan de moeder moet overdragen.
Wat betekent dit voor andere ouders?
Dit geval laat zien hoe schadelijk het is als de kinderen geïsoleerd raken en afhankelijk worden van een van de ouders. Niet alleen de ouders zouden hier iets van moeten leren, maar ook de sociale omgeving van de kinderen in het land waar ze zijn ontvoerd. Ze kunnen helpen om isolatie te voorkomen en de band met de andere ouder in stand te houden.
U kunt meer informatie lezen over internationale ontvoering van kinderen:
www.carefulchildrelocation.com
